O Χώρος

της Κουζίνας στην Περαχώρα

Το μικρό βασίλειο της νοικοκυράς

Ο χώρος της κουζίνας στο περαχωρίτικο σπίτι δεν ήταν μεγάλος, αλλά ήταν λειτουργικός γεμάτος με πολλά σκεύη και εργαλεία που διευκόλυναν στο μαγείρεμα. Εκεί οι νοικοκυρές μαγείρευαν με αγάπη και ιδιαίτερη φροντίδα το καθημερινό φαγητό για την οικογένειά τους.

Ο χώρος της κουζίνας περιλάμβανε εσωτερικό και εξωτερικό φούρνο για τον χειμώνα και το καλοκαίρι αντίστοιχα, πιατοθήκες, χάλκινα – μπακιρένια και πήλινα σκεύη μαγειρέματος, φανάρια για τη συντήρηση των τροφίμων κρεμασμένα ψηλά, πήλινα δοχεία για την αποθήκευση του νερού. Την πυροστιά, τρίγωνο σιδερένιο με πόδια, την τοποθετούσαν στη φωτιά για να στηρίζεται πάνω της η κατσαρόλα ή το τηγάνι.

Η αποθήκευση

Σε κάποια γωνιά της κουζίνας ήταν διαμορφωμένο το «ζυμωτάρι», όπου εκεί υπήρχε ένας μεγάλος πάγκος για ν’ ανοίγουν οι γυναίκες με τα πλαστήρια τους τα φύλλα για τις πίτες και τα γλυκίσματα ή να ζυμώνουν κάθε Σάββατο το ψωμί της εβδομάδας μέσα στα ξύλινα σκαφίδια.
Παρακεί κρέμονταν οι ξύλινες πινακωτές, τα κόσκινα και τα σφραγίδια για τα πρόσφορα, ενώ κάτω απ’ τον πάγκο ήταν η αποθήκη με τον κάδο του αλευριού.

Τα σπίτια στην Περαχώρα διέθεταν υπόγεια, που λειτουργούσαν σαν κελάρια και εκεί οι άνθρωποι αποθήκευαν μέσα σε βαρέλια και νταμιτζάνες το περίφημο περαχωρίτικο κρασί που έφτιαχναν οι ίδιοι, ενώ μέσα σε μεγάλα κιούπια και πιθάρια φύλαγαν λάδι, λίπος, πετιμέζι, μυζήθρες, τυριά, αλατισμένες ελιές και σε παλαιότερες εποχές το παστωμένο κρέας. Στο υπόγειο, σε μεγάλα ξύλινα αμπάρια φύλαγαν, επίσης, τα «γεννήματα» της γης για όλη τη χρονιά, σιτάρι, καλαμπόκι, βρόμη, ενώ πλεξούδες με σκόρδα και κρεμμύδια κρέμονταν στα ξύλινα δοκάρια και σακούλια με αμύγδαλα και όσπρια. Στο κατώι των σπιτιών τους οι Περαχωρίτες φύλαγαν τα ξύλα, τα προσανάμματα και τα κάρβουνα για τις καθημερινές ανάγκες τους..

Οι Γυναίκες

Η ζωή των γυναικών ήταν σκληρή. Είχαν το κουμάντο του νοικοκυριού τους, την ευθύνη των παιδιών, αλλά συμμετείχαν και στις αγροτικές εργασίες, ανάλογα με την εποχή. Να ανάψουν το φούρνο, να ζυμώσουν, να φουρνίσουν, να πλύνουν, να γνέσουν, να υφάνουν, να φροντίσουν, τα μωρά αλλά και τους γερόντους. Νερό για το πλύσιμο και το μαγείρεμα έπρεπε να κουβαλήσουν από την βρύση.

Οι δουλειές δεν τελειώνανε ποτέ.

Η Τέχνη του Ψωμιού

Ο πλάστης, το ξύλινο φτυάρι, η πινακωτή, η πήλινη ή ξύλινη λεκάνη ήταν τα απαραίτητα εργαλεία για την παραγωγή του ζυμωτού ψωμιού. Ένα κομμάτι ζυμάρι που υπήρχε φυλαγμένο από το ψωμί της προηγούμενης εβδομάδας, δουλευόταν με νερό και αλεύρι, έτσι που να γίνει πηκτός χυλός.

Τον άφηναν κουκουλωμένο με μάλλινη κουβέρτα όλη τη νύχτα. Μ’ αυτή τη μαγιά, πολλή πρωί την άλλη μέρα ζύμωναν το ψωμί σε καρβέλια, τα τοποθετούσαν στην πινακωτή, τα κουκούλωναν και πάλι με την κουβέρτα και τα άφηναν να ανέβουν. Ύστερα κρατούσαν πάλι ένα κομμάτι ζυμάρι (προζύμι), για να γίνει το ψωμί της επόμενης εβδομάδας.

ΠΗΓΕΣ  – Νικόλαος Γεωργίου | Εκπαιδευτικός Π.Ε.70, – Ελένη Σταμπόγλη | Αναμνήσεις από την Περαχώρα – Δεκέμβριος 2004
ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΚΟ ΑΡΧΕΙΟ – Αθανάσιου Πρωτοπαππά